مضمونسازی و انسجاماندیشی در شعر چیست؟برای اینکه بتوان به بهترین نحو به توضیح عملکرد "مضمونسازی" پرداخت، اول میبایست واژهی "مضمون" را معنا کرد!☆مضمونفرهنگ فارسی معیندر میان گرفته شده. معنی. مفهوم. مطلب★مضمونفرهنگ فارسی عمیدآنچه از کلامی مفهوم شود. موضوع کلام. معنی. مطلب★عبارات فوق معنای لغوی "مضمون" بود و حال میخواهیم، بهمعنای کاربردی "مضمونسازی" بپردازیم!معنای دیگر "مضمون"، "درونمایه" و "موضوع" است و "مضمونسازی" در شعر شیوهای است که شاعر در هنگام سرودن میبایست با دنبال کردن موضوعی واحد در سرتاسر شعر و یا دستکم در دو مصراع پیام خود را به بهترین شکل ممکن افاده کند و چنانچه بخواهد، بیتبهبیت "مضمونسازی" کند، میبایست بهگونهای بسراید که اولا؛ از حیث معنا و مضمون میان دو مصرع مربوطه رابطهی تنگاتنگی برقرار باشد!ثانیا؛ باید ابیات بهدور از تناقض معنوی باشند و پیامی هماهنگ افاده کنند.به غزلی از استاد حافظ شیرازی اشاره میکنیم؛دل میرود ز دستم صاحبدلان خدا رادردا که راز پنهان خواهد شد آشکاراکشتینشستگانیم ای باد شُرطِه برخیزباشد که باز بینیم دیدار آشنا رادهروزه مِهر گردون، افسانه است و افسوننیکی به جای یاران فرصت شمار یاراای صاحب کرامت شکرانهی سلامتروزی تَفَقُّدی کن درویش بینوا راآسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف استبا دوستان مروت با دشمنان مدارادر کوی نیکنامی ما را گذر ندادندگر تو نمیپسندی تغییر کن قضا راآن تلخوَش که صوفی امُّالخَبائِثَش خوانداَشهی لَنا و اَحلی مِن قُبلَةِ العَذاراهنگام تنگدستی در عیش کوش و مستیکاین کیمیای هستی قارون کُنَد گدا راسرکش مشو که چون شمع از غیرتت بسوزددلبر که در کف او موم است سنگ خاراآیینهی سکندر، جام می است بنگرتا بر تو عرضه د, ...ادامه مطلب
فضاسازی و تصویرسازی چیست؟فضاسازیفضاسازی یکی از امکانات پردازش داستان است که به بیان چگونگی محیط رویداد ماجرا میپردازد که شامل حواس پنجگانه میشود. یعنی به تشریح حالات روحی، صداها، تصاویر، بوها، مزهها، لمس اجسام فیزیکی، نرم یا سخت میپردازد!فضاسازی کمک میکند، ماجرا بهصورت دیداری در ذهن مخاطب بهتصویر کشیده شود، گویی خواننده یا شنونده در حال دیدن اصل ماجراست.فضاسازی تاثیر زیادی در تداعی کردن زمانهای متفاوت در ذهن آدمی دارد. همچنین بر شیوهی نگارش، شخصیتهای داستانی، محیط ماجرای رویداده اثر میگذارد.فضاسازی بیشتر در داستانها صورت میگیرد و برخلاف تصویرسازی که دارای حالتی جزئی است، حالتی کلّی دارد.برای نمونه؛ کسیکه میخواهد، جبههی جنگ را بهتصویر کشد، میبایست به فضاسازی آن بپردازد. یعنی اینکه؛ فضای جبهه را بهتصویر کشد. برای نمونه؛ موضع گرفتن رزمندگان، صدای شلیک گلولهها و توپها و چگونگی کنار هم قرار گرفتن تجهیزات نظامی طرفین از قبیل توپ، تانگ و ماشینهای نظامی و حالت سربازان مجروح و کشته را به خوبی تشریح کند و ...همچنین کسی که میخواهد، فضای عاشقانهای را به تصویر کشد، میبایست در کنار آن گفتوگوهای عاشقانه و حالات روحی و عشقی طرفین را بهخوبی تشریح کند. http://nekoolalazad.blogfa.com/post/18بخشی از فضاسازیهای رمان زیر درخت گیلاسمینا کمی در اندیشه فرو رفت و سپس چشمانش را که در تاریکی شب مانند دو قطعه الماس میدرخشید، بهسوی حمید کرد و مدتی او را نگریست و گفت؛نمیدونستم، صحبت کردن تو تا اینحد جذاب و دلپذیره!حمید نفس عمیقی کشید و گفت؛ کجاشو دیدی؟در حالیکه صدای جیرجیرکها لحظهای قطع نمیشد، ترنّم و موسیقی لطیفی که از خانهی همسایه بهگوش میرسید، حالت شاعرانهای به, ...ادامه مطلب
بسم الله الرحمن الرحیم. وَإِن يَكَادُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَيُزۡلِقُونَكَ بِأَبۡصَٰرِهِمۡ لَمَّا سَمِعُواْ ٱلذِّكۡرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُۥ لَمَجۡنُونٞ وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَنقد چیست و از چه راههایی میتوان نظریهی خود را اثبات کرد!روزی یکی از آشنایان ادیبم که کارشناس ارشد در رشتهی ادبیات فارسی است و همچنان در حال ادامهی تحصیل است، میگفت؛ ((چند نظر علمی،ادبی دارم و تعدادی از آن را با چند تن از دوستان صاحبنظرم در میان گذاشتم و پشیمان شدم، چون همه سخت بر من شوریدند و اهانت ورزیدند و بهجای بحث علمی تنها به ذکر شاهدمثال سنتیِ بدون استدلال پرداختند و یا بحث را با اصطلاحات نامربوط غیر ادبی، یعنی؛ انواع ایسمها، اجتماعی، فلسفی، اخلاقی، عرفانی و منطق درآمیختند و موضوع را به بیراهه کشاندند و هرچه گفتم؛ این پاسخها علمی نیست، بهگوششان نرفت که نرفت، گویی خود را به خواب زمستانی زدهاند. دوستانم همواره مطالبم را به دیدهی منفی و تمسخر مینگرند و دیگر نمیدانم، با چه کس و چه کسانی به بحث بنشینم! واقعا نقاد واقعی چه کسی است و میبایست دارای چه ویژگیهایی باشد. حتا استادانم در دانشگاه گفتند؛ نظرهای تو در زمینهی ادبی میتواند، راهگشا باشد، در صورتیکه آن را به سرانجام برسانی! حال چگونه میخواهی نتیجهگیریهای بیشتری بدست آوری، این به تلاش خودت بستگی دارد!))به این دوست گرامی باید گفت؛ (ضمن احترام شدید به منتقدان آگاه که همواره در اندیشهی اعتلای ادبیات فارسیاند و قطعا میدانند که روی سخنم در این مقالت با آنان نیست) بله، این کاملا طبیعی است. بهقول معروف؛ خوابیده را میشود، با یک تلنگر از خواب بیدار کرد اما کسی که خود را به خواب زده اگر دم گوشش توپ هم شلیک کنند، گویی که, ...ادامه مطلب
وزن دوری چیست؟,وزن دوری، همانند دیگر اوزان از یک دایره ی عروضی استخراج می شود که برخی از هجاهای آن حذف و یا در یک وزن شبه دوری عمل تسکین ایجاد می شود و یا هجایی به وزنی دیگر افزوده می شود.مانند وزن شبه, ...ادامه مطلب
مرگ بر مولف یا مرگ مولف؟و یا قتل مولف؟ مروری بر نظریه ی رولان بارت فیلسوف و ادیب فرانسوی*آثار لغز و پیچیده زودتر از آفرییندگان اثر جان می سپارد !«لئون تولستوی»*گروهی از علاقمندان به ادبیات فارسی در, ...ادامه مطلب
حس آمیزی در ادبیات معاصر فارسی ( از سری مقالات آرایه های ادبی ) حس آمیزی حس آمیزی ، همانند استعارات ، تشبیهات ، کنایه ، ایهام ، جناس پارادوکس و...... یکی از آرایه های ادبی است که به منظور اختصار و ایجاز کلام ( کوتاه تر کردن کلام ) اما وسیع تر بیان کردن معانی صورت می گیرد . گاه یک آرایه ی « حس آمیزی » چنان معنای وسیعی را افاده می کند و بر روح شنونده اثر می گذارد که حتا از چند جمله ی تفسیری هم ، آن قدرت کلام و معنای گسترده اراده نمی گردد. زمانی که می گوییم : « فضای تلخ گورستان » ناخودآگاه در ذهن آدمی فض,حس آمیزی در ادبیات فارسی,حس آمیزی در شعر,حس آمیزی در شعر حافظ,حس آمیزی در روانشناسی,حس آمیزی در شعر معاصر,حس آمیزی در شعر سهراب,حس آمیزی در شعر فارسی,حس آمیزی در ادبیات چیست,حس آمیزی در دیوان حافظ,حس آمیزی در ادبیات امروز ...ادامه مطلب